پردازنده های Atom از اینتل

شرکت Intel رسما عرضه ی پردازنده های جدید خود تخت عنوان Atom را اعلام کرد. این محصول که با نام های رمز Diamondville وSilverthorne برای نوت بوک ها و دستگاه های اینترنتی سیار تولید شده است نشان میدهد که Intel در تلاش است تا تغییرات و پیشرفت های بزرگی را در این زمینه بوجود آورد. در حیقیت این شرکت می خواهد بازار پردازشگرهای نوت بوک ها و دستگاه های قابل حمل را بیش از پیش در دست بگیرد. این محصول به نوعی قرار است از دیگر شاهکار Intel یعنی پردازنده ۴۸۶ پیشی بگیرد و به یک شاهکار جدید تبدیل شود. حال می خواهیم نقاط قوت و ضعف پردازنده ی Atom را بررسی کنیم و اینکه آیا این محصول می تواند یک محصول منحصر به فرد باشد یا خیر.این سری از پردازنده ها قرار بود در اواسط فصل بهار به بازار عرضه شوند اما این اتفاق کمی زودتر در شانگهای چین افتاد و این محصول زودتر از موعد مقرر در اختیار کاربران قرار گرفت. مدل Silverthorne بر پایه ی کم مصرف بودن طراحی شده است. Intel پنج مدل از این پردازنده را ارائه کرده است که سرعت کلاک آنها از ۸۰۰ مگا هرتز تا ۱.۸۶ گیگا هرتز خواهد بود. مصرف برق آنها نیز از ۰.۶ وات تا ۲.۴ وات و میزان FSB آنها از ۴۰۰ تا ۵۳۳ است. قیمت این پنج مدل نیز از ۴۵ دلار تا ۱۶۰ دلار در نظر گرفته شده است. در ضمن بالاترین مدل این پردازشگرها یک چیپ ست با نام Poulsbo نیز به همراه خود دارد که رسما هاب کنترل کننده ی سیستم یا SCH نام گذاری شده است.
به طور خلاصه Intel اعلام کرده است که پردازشگر Atom بهترین گزینه برای دستگاه های جیبی اینترنتی است. این ادعا بر این اساس است که این شرکت قصد دارد بازار دستگاه های چند کاره ی قابل حمل را با این پردازنده در دست بگیرد. دستگاه هایی که معمولا با یک مانیتور پنج اینچی عرضه شده که برای اتصال به اینترنت و دیدن فیلم و انجام بازی کاربرد دارند.Intel ادعا کرده است که Silverthorne توانایی فوق العاده ایی در این زمینه دارد معماری پردازنده های Atom کاملا با معماری x۸۶ سازگار است. در حقیقت این پردازنده ها از نظر توانایی و کاربردها با پردازشگر Core ۲ Duo مخصوص موبایل و دستگاه های قابل حمل که هسته ی Merom دارند در یک سطح هستند.

طبق گفته ی Intel در طی IDF چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ مدل از دستگاه هایی که از این پردازنده ها استفاده می کنند در دسترس قرار خواهند گرفت. ده مدل از این ابزارها در نیمه دوم سال جاری در ایالات متحده عرضه در دسترس قرا خواهند گرفت که یک مدل از آنها قابلیت های WiMax را نیز پشتیبانی خواهد کرد. مشکلاتی که در UMPCها وجود داشت یکی از مهمترین دلایلی ست که باعث شد شرکت Intel پلاتفورم های قابل حمل جدید خود را ارائه دهد. البته شرکت Intel کاملا با این موضوع موافق نیست که تولید UMPC یک شکست به شمار می رفت. اگر با دقت نگاه کنیم می توان متوجه شد که ابزارهای MID جدید تقریبا همان چیزهایی هستند که UMPC و Origami قرار بود باشند: یک کامپیوتر جیبی و کاربردی که می توانید آنرا هر جایی همراه خود داشته باشید. اکنون UMPCها با پردازشگرهای مدل A۱۰۰ و A۱۱۰ تجهیز شده اند که به نوعی یک نسخه از پردازشگرهای Pentium M با هسته ی ۹۰ نانومتری Dothan هستند.
در نگاه اول A۱۰۰ و A۱۱۰ شباهت هایی را با یکدیگر دارند اما در واقع این دو چیپ وابستگی یا ارتباطی با یکدیگر ندارند و اگر شباهتی در آنها وجود دارد به پردازنده های مدل Timna بر می گردد. پردازنده ایی که در سال ۱۹۹۰ تحت عنوان جانشینی برای Celeron ساخته شد. به گفته ی Intel برخی از ایده های ساخت Silverthorne از Timna گرفته شده است. البته جزئیات زیادی راجع به اینکه این دو پردازنده از چه نظر و در چه حدی با هم شباهت دارند گفته نشده است. واضح ترین توصیف و شرحی که راجع به Atom وجود دارد این است که این پردازنده توسط تکنولوژی خراش انداختن تولید شده است. به گفته ی مهندسین کمپانی Intel از پایه تولید کردن یک پردازنده که توان مصرفی دو وات داشته باشد راحتتر از این است که بخواهند نمونه های موجود را دچار تغییراتی بکنند تا به هدف خود برسند. از این صحبت می توان این برداشت را کرد که اولا این پردازنده توان مصرفی دو وات دارد و ثانیا طراحی متفاوتی نسبت به نمونه های قبلی دارد.
یکی از کارهایی که Intel روی پردازنده های جدید خود انجام داده است این است که تا حد امکان این پردازنده را کوچک و باریک تولید کرده است و با حذف برخی از قطعات موجود در پردازنده های معمولی که کاربرد اصلی و حیاتی در پردازنده ندارند تا حد ممکن توان مصرفی را پایین آورده است علاوه بر این اینتل حجم این پردازنده ها را نیز کمتر کرده است. هر چند ممکن است حذف کردن این قطعات کمی باعث کمتر شدن قدرت پردازنده شده باشد اما این شرکت را به هدف های مورد نظر خود رسانده است. اندازه و قابلیت های Atom باعث شده که این پردازنده دارای جالب ترین طراحی تا به حال باشد.Atom با استفاده از تکنولوژی ۴۵ نانو متری تولید شده است و تعداد ترانزیستورهای آن به ۴۷,۲۱۲,۲۰۷ می رسد که در یک فضای ۲۵ میلی متر مربع گنجانده شده اند. برای اینکه اندازه ی ترانزیستورهای موجود در این پردازنده را تصور کنید می توان اینگونه مثال زد که اندازه ی آن ها چهل و چهار برابر کوچکتر از یک باکتری ست. بیست و هشت درصد از این ترانزیستورها در هسته ی پردازنده مورد استفاده قرار گرفته اند. در حالی که بیست و دو درصد از ترانزیستورها برای پیاده سازی حافظه نهان سطح دو در نظر گرفته شده است. بقیه ی ترانزیستورهای باقی مانده نیز به این گونه تقسیم شده اند: نه درصد برای BIU , سی و پنج درصد برای IO FSB و شش درصد برای PCL و فیوز.
Intel دو نسخه از Atom را تا کنون عرضه کرده است اما هنوز مدل های دو هسته ای و ۶۴ بیتی که مربوط به مدل Diamondville می شوند عرضه نشده اند. اما مدل Silverthorne ۳۲-bit در پنج نسخه مختلف عرضه شده است که خصوصیات آنها به ترتیب زیر است:

Atom Z۵۰۰: فرکانس کاری ۸۰۰ مگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت حافظه نهان سطح دو، گذرگاه FSB ۴۰۰مگاهرتزی و مصرف توان ۰.۶۵ وات
Atom Z۵۱۰: فرکانس کاری ۱.۱ گیگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت حافظه نهان سطح دو، گذرگاه FSB ۴۰۰مگاهرتزی و مصرف توان ۲ وات
Atom Z۵۲۰: فرکانس کاری ۱.۳۳ گیگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت حافظه نهان سطح دو، گذرگاه FSB ۵۳۳ مگاهرتزی، پشتیبانی از HyperThreading و مصرف توان ۲ وات
Atom Z۵۳۰: فرکانس کاری ۱.۶ گیگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت حافظه نهان سطح دو، گذرگاه FSB ۵۳۳ مگاهرتزی، پشتیبانی از HyperThreading و مصرف توان ۲ وات
Atom Z۵۴۰: فرکانس کاری ۱.۸۶ گیگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت حافظه نهان سطح دو، گذرگاه FSB ۵۳۳ مگاهرتزی، پشتیبانی از HyperThreading و مصرف توان ۲.۴ وات

Atom نرم افزارهای سازگار با معماری x۸۶ را اجرا می کند که با پردازنده های قابل حمل رایج Intel همخوانی دارد. از این رو می توانید هر نرم افزاری را که روی پردازنده های Core ۲ Duo اجرا می شود روی Atom نیز اجرا کنید. این مساله که نرم افزارها برای اجرا شدن روی این پردازنده ها احتیاجی به تغییرات نداشته باشد بسیار مهم است. این مساله می تواند به یک مزیت عمده برای Atom تبدیل شود زیرا برای اجرای نرم افزارهای x۸۶ بر روی پردازنده های ARM باید تغییرات بسیاری را بر روی آن ها اعمال نمود. پردازنده های ARM در حال حاظر اصلی ترین رقیب اصلی پردازنده های Atom به شمار میروند. نرم افزارهای پر کاربرد بسیاری مثل Adobe وجود دارد که نسخه های مختلفی برای موبایل و تلفن های هوشمند و PDA از این نرم افزار تولید شده است. اما به هر حال این امر که دستگاهی فقط یک نسخه خاص از یک نرم افزار را اجرا کند باعث بوجود آمدن محدودیت در استفاده از نرم افزارهای مختلف خواهد شد. اما ابزارهای مجهز به Atom این مشکل را نخواهند داشت و بواسطه ی سازگاری با پلاتفورم x۸۶ می توان تمامی نرم افزارهایی را که بر طبق معماری x۸۶ ساخته شده اند را بر روی آن ها کرد. به این ترتیب شما می توانید در یک تصویر کوچکتر تمامی برنامه های Firefox و Skype و Google Earth و Office و حتی انواع بازی ها و کارهای گرافیکی حتی برنامه هایی مانند Photoshop را هم نصب و اجرا کنید.
سیستم عامل ها نیز مانند نرم افزارهای x۸۶ که می توان آن ها بر روی دستگاه های مجهز به Atom نصب کرد, قابلیت نصب و اجرا بر روی این ابزارها را خواهند داشت. دو مدل از سیستم عامل Linux که تا کنون روی ابزارهای جدید Intel مورد آزمایش قرار گرفته اند Ubuntu و Asianux هستند. نسخه ی Asianux حاوی بسته های Red Flag Linux , Miracle Linux و HannSoft می شود. هر دوی این سیستم عامل ها توسط شرکت Moblin بهینه سازی شده اند. به گفته ی Intel , Linuxهای Moblin بر پایه ی هسته Linux اصلی تولید شده اند و از نرم افزارها و منابع اصلی Linux مثلDRM , codecs , media framework API layer , middleware layer , Kernel استفاده می کند. شرکت Intel حدودا دو سال پیش نیز یک ابزار قابل حمل را معرفی کرد که با سیستم عامل Ubuntu کار می کرد واین امر نشان می دهد که مسئولین این شرکت علاقه ی خاصی به این سیستم عامل داشته و به توانایی و کارایی آن اعتماد دارند.
البته ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا Intel به سراغ Microsoft و ویندوز نرفته است. جواب این است که ابزارهایی هم ساخته شده اند که می توان سیستم عامل ویندوز ویستا را روی آنها نصب کرد. اما این ابزارهای قابل حمل مشکلاتی را در خود دارند. برای اجرای ویندوز ویستا بر روی ابزارهایی که از Atom استفاده می کنند باید از نسخه های قدرتمند این پردازنده ها استفاده کرد که حداقل با قیمت ۱۶۰ دلار به فروش می رسند. در حالی که Atomهایی که قادر به اجرای Linux هستند تنها ۴۵ دلار قیمت خواهند داشت. در ضمن علاوه بر این تفاوت قیمت , Atomهای تحت ویندوز بیست درصد انرژی بیشتری مصرف می کنند و توان مصرفی آن مثلا به جای ۲ وات , ۲.۴ وات خواهد بود.
تنها مدل ۱.۸۶ گیگاهرتزی مخصوص ویندوز حدودا ۶۸ درصد گران تر از گرانترین پردازنده ۱.۶ GHz مخصوص لینوکس است که ۹۵ دلار قیمت دارد. این امر نشان می دهد که ابزارهای مجهز به ویندوز خیلی گرانتر از ابزارهایی خواهند بود که از لینوکس استفاده می کنند. به گفته ی Intel قیمت ابزارهای اجرا کننده لینوکس از ۴۹۹ دلار آغاز می شوند در حالی که مدل هایی که توانایی اجرای ویندوز را داشته باشند از ۵۹۹ دلار آغاز خواهند شد. از دیگر اشکالات ابزارهای اجرا کننده ویندوز این است که آن ها برای اجرای ویندوز ویستا نیاز به حافظه ی بیشتری دارند و البته دیسک های سخت با حجم بالاتری نیز مورد نیاز خواهد بود.
وقتی که درباره ی علت قیمت زیاد پردازنده ۱.۸۶ GHz مخصوص ویندوز از مسئولان Intel سوال شد آنها چنین پاسخ دادند که این پردازنده ها از نظر قیمت تمام شده ی ساخت آنچنان از پردازنده های ۱.۶ GHz بهتر نیستند اما به دلیل اینکه درتعداد کمتری تولید شده و بر روی ابزارهای خاصی که مخصوص ویندوز هستند نصب می شوند قیمت بالاتری دارند. اینجاست که کاملا می توان به این نتیجه رسید که هر چیزی که قیمت بیشتری داشت دلیل بر این نیست که کیفیت بیشتری نیز داشته باشد. از طرفی شرکت Intel تا به حال تنها یک نمونه از ابزارهای اجرا کنندهویندوز را معرفی کرده است. این امر به اضافه ی قیمت بالا نشان از این دارد که این شرکت به گونه ایی قصد دارد کلا ویندوز را از دنیای ابزارهای اینترنتی قابل حمل خارج کرده و لینوکس را جایگزین آن کند. چرا که لینوکس هزینه های بسیار کمتری دارد و کمتر کاربری هم به سیستم عامل به خصوص روی این ابزارها توجه می کند. مهمترین نکته برای این ابزارها تنها کارایی و قیمت خواهد بود به خصوص وقتی که مجبور باشید هزینه ی زیادی را فقط برای سیستم عامل بپردازید.
البته در حال حاظر Intel در حال همکاری با Microsoft است اما به نظر می رسد که تاثیر این همکاری زیاد نباشد. ولی هنوز مشخص نیست که سیاست های شرکت Microsoft در مقابل این حرکت به چه شکل خواهد بود. چرا که به این ترتیب ویندوز و Microsoft در حال خارج شدن از بازار ابزارها اینترنتی قابل حمل خواهند بود واین مساله نمی تواند اتفاق خوش آیندی برای این شرکت بزرگ و معتبر باشد. در ضمن اگر شرکت Intel بتواند با شرایط جدید و با سیستم عامل لینوکس به خواسته های خود برسد احتمال اینکه در محصولات بعدی با شرکت Microsoft همکاری کند بسیار کم است و سیستم عامل ویندوز دیگر در بازار اینگونه دستگاه ها جایی نخواهد داشت. این اولین بار است که در یک بازار عمومی و یک فروش انبوه سیستم عامل لینوکس از ویندوز پیشی گرفته اند و این می تواند زنگ خطری برای ویندوز به شمار رود. این امر که تصمیم شرکت Intel برای استفاده از لینوکس به جای ویندوز تصمیم درستی بوده است یا خیر با گذشت زمان مشخص خواهد شد.
اما دلیل اینکه Silverthorne یک محصول فوق العاده است چیست ؟ اگر از دید عمومی به این پردازنده نگاه کنیم چیز خاصی در آن وجود ندارد. رکوردهای جدیدی فرکانس کاری در آن شکسته نشده است, از معماری دو هسته ایی استفاده نمی کند و هنوز هم فروش عمده و عمومی در بازار نداشته است. البته هنوز نداشته است و این شرایط در آینده ی نزدیک متفاوت خواهد بود. اما Silverthorne به گونه ایی دیگر استفاده از پردازنده های Intel x۸۶ را گسترش داده است. با استفاده از توانایی های خود این محصول می تواند دستگاه های دستی معمولی را به یک کامپیوتر سطح بالا تبدیل کند و یا اینکه به گفته ی خود شرکت اینتل سیستم هایی با مصرف توانی در حد میلی وات و قدرت محاسباتی در حد پتافلاپ ایجاد کند!
این شرکت تصمیم بر این دارد که محصولی تولید کند که بتواند روز به روز فروش بیشتری داشته باشد و به همین جهت دستگاه های دستی و نوت بوک ها را انتخاب کرده است. چرا که بر کسی پوشیده نیست که این روزها بازار کامپیوترهای رومیزی به کندی پیشرفت می کند اما بازار نوت بوک ها و کامپیوترهای دستی با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و این ابزارها هر روز همگانی تر می شوند. به همین جهت هم شرکت Intel یک پردازنده ی قدرتمند برای کامپیوترهای دستی و قابل حمل تولید کرده است تا این بازار پر طرفدار را در دست خود بگیرد. این شرکت باور دارد که با این سیاست می تواند راههای جدیدی را به سوی موفقیت باز کرده و تحول عظیمی را در این زمینه بوجود آورد و به این ترتیب فروشی چندین میلیونی از این پردازنده داشته باشد. Atom هنوز برای تلفن های هوشمند تولید نشده است اما برای ابزارهایی چون دستگاه های دستی مترجم و پخش تصویر و بازی به شکل انبوه تولید شده و مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با توجه به این موضوع که فروش دستگاه های مترجم در سال ۲۰۰۷ چیزی حدود ۱۶ میلیون , دستگاه های دستی پخش تصویر حدود ۱۰ میلیون و دستگاهای دستی بازی بیش از ۲۰ میلیون بوده است اینتل اعلام کرده است که قصد دارد با ایجاد این تحول این ارقام را در طی دو تا سه سال آینده به ۱۰۰ میلیون برساند.
در واقع Menlow پلاتفورمی نبود که بتواند پتانسیل تولید انبوه را داشته باشد. (Menlow یکی از انواع UMPCهایی ست که توسط کمپانی Intel ساخته شده است.) این اتفاق به چند دلیل رخ داد. از این دلایل می توان به شکل ظاهری دستگاه , مدت زمان کارکرد باطری , مانیتور ۵ اینچی و چند دلیل دیگر اشاره کرد. این ضعف ها باعث شدند که این محصول مورد استقبال قرار نگیرد و کمتر کسی حاضر باشد برای این محصول مبلغ ۵۰۰ دلار بپردازد. به همین جهت این محصول در سرتاسر دنیا فقط ۲ دستگاه میلیون فروش داشت. البته Menlow به نوعی یک جرقه و نقطه شروع در بین UMPCها به شمار می رفت که باعث شروع حرکات خوبی در این زمینه شد. علاوه بر اینها Menlow اندازه و وزن زیادی هم داشت و به سختی می شد آنرا داخل جیب جا داد و به راحتی حمل کرد. اما کمپانی Intel خبر از ساخت محصول جدیدی تحت نام رمز Moorestown داده است که قرار است بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ عرضه شود و به نوعی یک جایگزین برای Menlow خواهد بود. این ابزار پایه ای برای ساخت تلفن های هوشمند جدید است و Intel به کمک این چیپ قصد دارد وارد دنیای تلفن های هوشمند نیز بشود و کار خود را گسترش دهد. شاید هم اکنون بسیاری از مشتریان مایل به خریداری ابزارهای ماینترنت موبایل باشند اما برای پیشرفت در طراحی و فروش این تلفن های هوشمند کمک Apple الزامی به نظر می رسد.
بر اساس صحبت های مهندسین سازنده ی این محصول با انجام آزمایشات و محاسبات بر روی کاغذ , آینده ی بسیار خوبی را برای این محصول پیش بینی می کنند. با پشتیبانی از این محصول , نسل جدیدی از ابزارهای قابل حمل اینترنتی و نوت بوک ها و حتی کامپیوترهای رومیزی بوجود خواهند آمد. کامپیوترهایی که به شکل چشم گیری در مصرف انرژی صرفه جویی می کنند و کارایی بالایی نیز دارند.
مشکلاتی نیز در این نسل اول از این محصول وجود دارد. شاید بزرگترین اشکال آن بزرگ بودن هاب های کنترل کننده ی حافظه و مصرف انرژی زیاد چیپ ست است که ممکن است باعث شود در برخی موارد کاربرد این پردازنده ها با محدودیت مواجه شود. توصیه ایی که به شما می شود این است که اگر قصد خرید ابزارهای اینترنتی موبایل را دارید آنها را از طریق اینترنت خریداری نکنید. به شخصه به فروشگاه بروید و محصول را از نظر وزن و حجم کاملا بررسی کنید تا محصول مورد نظر خود را پیدا کنید.
موفقیت Atom دلایل زیادی دارد. مهمترین آنها کیفیت بالای خود محصول و تکنولوژی به کار رفته در ساخت آن است اما علاوه بر آن , پشتیبانی شرکت هایی مثل ARM از این محصول و تنها بودن آن در بازار پردازنده های کامپیوترهای قابل حمل می توانند از جمله ی دلایل دیگری باشد که این پردازنده را به محصولی موفق بدل خواهد کرد. در نظر داشته باشید که Atom از حمایت برخی از بزرگان این صنعت مثل Microsoft برخوردار نیست اما با این حال باز هم در نوع خود بهترین است. از همان ابتدا که اینتل شروع به صحبت درباره این پردازند ه ها کرد می شد پیش بینی کرد که یک محصول منحصر به فرد بعد از پردازنده ی ۲۸۶ این کمپانی ساخته خواهد شد. حال باید دید با گذشت زمان Atom نیز می تواند مانند ۲۸۶ به یک محصول جاودانه و ماندگار تبدیل شود یا پیش بینی های کمپانی Intel غلط از آب در می آید.
این محصول علاوه بر همه ی مزیت هایی که دارد قیمت پایینی هم دارد که از حدود ۴۵ دلار آغاز می شود و این همان چیزی ست که شرکت Intel قول داده بود. یک محصول مناسب و پرکاربرد با قیمت پایین. این قیمت پایین می تواند کمک زیادی به همگانی شدن این محصول کند. اما دلیل قیمت بالای چیپ مخصوص ویندوز که نسخه ۱.۸۶گیگاهرتزی Atom است دقیقا مشخص نیست. قیمت این چیپ ۱۶۰ دلار است که با این مقدار پول می توانید یک پردازنده ی Core۲ Duo E۸۲۰۰ با فرکانس ۲.۶۶ گیگاهرتز خریداری کنید. این قیمت بالا تنها دو دلیل می تواند داشته باشد. یا شرکت Intel قصد محدود کردن Microsoft در این زمینه را دارد و یا اینکه با توجه به تقاضای بالا از ابزارهای اینترنتی موبایل مجهز به ویندوز ویستا این قیمت گذاری انجام شده است. اما چیزی که مشخص است این است که این قیمت بالا یک قیمت مجازی ست و اگر Intel می خواهد کاملا بازار ابزارهای اینترنتی موبایل را در اختیار بگیرد باید کمی این قیمت را پایین بیاورد.
خریدن یک محصول نسل جدید و یا به بیان دیگر نسل اول همواره به معنی پرداخت هزینه ی بیشتر برای داشتن یک تکنولوژی جدید است. اما اگر بتوانید از عمر کم باطری و اندازه ی بزرگ این دستگاه ها چشم پوشی کنید مطمئنا از ابزارهای اینترنتی موبایل خود لذت کافی را خواهید برد. ولی برخی از کاربران حاضر هستند تا سال ۲۰۱۰ و ساخت Moorestown صبر کنند تا بتوانند یک ابزار اینترنتی موبایل کوچکتر و قدرتمندتر و یا یک تلفن هوشمند پرکاربرد را با قیمت کمتر از ۵۰۰ دلار در اختیار داشته باشند. با اطمینان می توان گفت که این نسل از کامپیوترهای جیبی با استقبال خوبی از طرف مشتریان مواجه خواهند شد.

آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایستنا ( www.ictna.ir )

www.pcdoc.blogsky.com